De geschiedenis van Garnwerd begint in de prehistorie. In het kustgebied van Noordwest Europa, van Noord Holland tot in Denemarken, vestigden zich mensen op de vruchtbare gronden. Om te zorgen dat ze ook bij hoog water droog bleven, wierpen ze heuvels (wierden of terpen genaamd) op en bouwden daar hun woningen op. Ze leefden vooral van landbouw, veeteelt en visvangst. Vaak werden die wierden geleidelijk uitgebreid en ontstonden er dorpjes. Garnwerd was een van die vele dorpjes. Tot in de zeventiende eeuw veranderde er maar weinig. Goed, in de twaalfde eeuw werd de kerk gebouwd, toen waarschijnlijk het eerste en lange tijd enige bakstenen gebouw in Garnwerd, en er kwamen geleidelijk aan meer woningen bij. Alles veranderde echter drastisch toen in 1629 het Reitdiep werd gekanaliseerd ter hoogte van Garnwerd en het dorp toen plotsklaps direct aan de vaarverbinding tussen de Stad en de zee kwam te liggen. Veel schepen legden toen aan in het dorp en hadden vaak voorraden nodig.
De Garnwerders speelden daarop in en het dorp veranderde geleidelijk aan van een boerendorp in een neringdorp; de huidige Burgemeester Brouwersstraat was een aaneenschakeling van woningen van handelaren en ambachtslieden, zeg maar de Kalverstraat van Garnwerd. De Molen van Garnwerd werd verplaatst van de zuidwestkant van het dorp naar de plek waar hij nu staat. Garnwerd had zelfs een tijdje een eigen vissersvloot. Dat het Reitdiep werd rechtgetrokken, betekende voor de mensen in Klein Garnwerd dat ze plotseling van Garnwerd waren afgesneden. Deze mensen moesten voortaan door een veerpont worden overgezet als ze naar Garnwerd wilden. De veerpont heeft tot 1933 dienst gedaan; toen werd hij vervangen door de brug die er nu nog steeds ligt.
opening van de brug in 1933
Tegenwoordig is vrijwel alle nering uit het dorp verdwenen, behalve op het gebied van recreatie en toerisme. Garnwerd telt drie horecagelegenheden, waarvan alle terrassen op mooie voorjaars- en zomerdagen boordevol zitten. De molen van Garnwerd is toeristisch gezien de belangrijkste van de provincie.
Voor meer informatie over de geschiedenis van Garnwerd verwijzen wij naar de boekeniers. De boekeniers maakten ook onderstaand filmpje.
