NAM gaat ‘fracken’ bij de buren; kadootje en/of tikkende tijdbom?

Het bericht over de geplande activiteiten van de NAM bij Saaksum (zie hier) heeft bij deze en gene nogal wat (bezorgde) vragen opgeroepen. We vroegen een Garnwerder (Philip Kocken; ex GasTerra en Gasunie) naar zijn visie en ondertiteling bij de plannen.

Je hebt het bericht gelezen, ben je verbaasd over dit nieuws?
Ja nogal. De provincie Groningen heeft zich in november 2013 tegenstander verklaard van het winnen van schaliegas binnen haar grenzen. De gemeente Winsum heeft ditzelfde ruim een jaar later gedaan, in september 2014. Ook al gaat het nu niet om het winnen van schaliegas, er wordt wel dezelfde risicovolle techniek gebruikt als bij de winning van schaliegas, namelijk fracken. Helaas zeggen de moties van provincie en gemeente niets over alleen fracken en kan de NAM z’n zinnen daarop zetten bij Saaksum en Feerwerd.

Wat is dat eigenlijk, dat fracken?
Fracken is het ondergronds openbreken van gesteente om uit de poriën van dit gesteente schaliegas te winnen of om toegang tot ‘gewoon’ aardgas te verkrijgen. Dit laatste is het geval in Saaksum en Feerwerd. Het gas wordt dan ook wel tightgas genoemd. Fracken gebeurt met schokgolven van grote hoeveelheden geïnjecteerd water, zand en chemicaliën. Het is een enorme operatie. Zo rijden bij iedere boorlocatie vele vrachtwagens af en aan. De risico’s van het winnen van tightgas liggen tussen de risico’s van het winnen van gewoon aardgas en de risico’s van het winnen van schaliegas in.

Wat is de NAM precies van plan?
Vanuit vier bestaande boorputten aan de Roodehaansterweg in Saasksum wordt al jaren aardgas gewonnen. Het gasveld produceert steeds minder. Om bij de laatste restjes gas te komen wil men in twee boorputten medio oktober onder hoge druk water, chemicaliën en zandkorrels spuiten. Daardoor ontstaan scheuren in de rotslaag en kan er meer gas naar de boorput stromen.

Maak je je zorgen over deze ontwikkeling?
Ja, als inwoner van Garnwerd maak ik me hier zorgen over. Bij fracken gaan er chemicaliën de grond in en komen er stoffen uit de bodem vrij die ons drinkwater kunnen vervuilen. Daarnaast kan fracken kleine bevingen veroorzaken. Dit terwijl er al heel wat bevingsschade in de dorpen in Middag-Humsterland is. Ook blijft men met het fracken inzetten op fossiele brandstoffen in plaats van duurzame energie en is er een kans op methaanlekkages. Die lekkages dragen aanzienlijk bij aan de aantasting van het klimaat. Het broeikaseffect van methaan (CH₄) is 20x sterker dan van kooldioxide (CO₂).
Een punt dat ook steeds meer aandacht krijgt zijn de salarissen en bonussen waar we aan blijven bijdragen. Deze zijn er niet alleen in de bankwereld. Wat vind je van de inkomens van de topmannen van Shell en ExxonMobil, de aandeelhouders van de NAM? Vorig jaar verdienden zij respectievelijk 24 miljoen euro en 33 miljoen dollar.

Snap je waarom men dit doet?
De kortzichtigheid en schaamteloosheid om te blijven inzetten op aardgas en miljoenen euro’s te spenderen aan fracken vind ik echt schokkend. En net als in zogenaamde ontwikkelingslanden maken Shell en ExxonMobil zich blijkbaar niet al te veel zorgen over mogelijke gevolgen. Maar ook onze nationale overheid, de andere aandeelhouder, maakt zich blijkbaar niet al te druk. Ik vind het pijnlijk dat een Amerikaan, één van de Kennedy’s, ons deze maand op gaat roepen te stoppen met gaswinning in verband met de risico’s. Zou onze eigen minister Kamp dat niet moeten doen?
En dan het Middag-Humsterland gebied, een beschermd Nationaal Landschap waar bijvoorbeeld een verbod geldt op ‘het wijzigen van het reliëf’ en vele rijksmonumenten -waaronder de kerken- zorgvuldig geconserveerd dienen te worden, daar mag je wel een ‘bom’ onder leggen?

Maar waarom zou men het dan toch willen?
Een argument om ons met fracken verder toegang tot aardgas te verschaffen, namelijk dat we in Nederland anders in de problemen komen met onze energievoorziening, daar wil ik het nog wel eens over hebben. ‘We kunnen niet zonder aardgas’ is een mantra bedacht door de belanghebbenden zelf waar men steeds meer in is gaan geloven.
Alle tekenen wijzen één richting op: besparen en zélf opwekken van duurzame energie. Laten we ons daar op richten!

Ook nog goed nieuws?
Jazeker! De NAM deelt kadootjes uit! (Dorps)verenigingen kunnen rekenen op een opknapbeurt van het dorps- of clubhuis, een nieuw speelveldje voor de kinderen of misschien wel wat zonnepanelen (helemaal mooi, de NAM verbetert de wereld!). En zo kan de NAM gerust verder fracken. Niks aan de hand, lekker makkelijk, iedereen tevreden. Soms alleen even tekenen dat je verder je mond houdt. Gebruikelijk in Afrika én in Groningen. Men is snel tevreden. En risico’s zijn klein. Zegt de NAM. Graag een kadootje? Bel de NAM.

Ik moet je zeggen dat ik écht gelukkig wordt van het feit dat steeds meer mensen zien dat we met de winsten van het zélf opwekken van energie (de winsten die gewoonlijk naar de grote energiebedrijven gaan) ook kunnen gaan investeren in onze eigen gemeenschap. Niet eenmalig, maar structureel. Zonder fracken en fratsen onder je slaapkamer.

 Wat kunnen wij nu doen?
Laat je eerst en vooral informeren op de geplande info avond op 15 juni, geïnitieerd door Petra Veltman. Zij maakt zich niet alleen zorgen als moeder van 2 kinderen in Garnwerd, maar ook voor alle inwoners van het gebied rondom mogelijke boorlocaties. Petra heeft goed geïnformeerde personen bereid gevonden tekst en uitleg te geven, personen los van partijen die er geld aan verdienen. Zij kunnen deze avond een vollediger beeld geven van wat er in onze bodem gebeurt, zoals de winning van aardgas in Saaksum en Feerwerd. En wat het betekent voor de mensen die in het gebied leven als daar ook nog fracken bijkomt. Zo kun je je eigen gedachten vormen.

***
RTVNoord besteedde eerder deze week in haar uitzending aandacht aan het nieuws over het geplande fracken. De uitzending is hier terug te zien.